- E pale i nā pakuhi. Mai heluhelu i ka mele o kāna hana pono'ī, aʻo ke aloha e like me nā kāloti. Eʻike i kahi palapala hou a me ka non-beat, hiki iāʻoe ke kauoha i ka'ōlelo a ka mea kākau.
- Mai heluhelu i nā paukū mai ka hoʻouna mai - hiki i ka manawa e hoʻomanaʻo houʻia ka mahalo.
- E hoʻomākaukau mua! ʻO nā manaʻo maikaʻi, i'ōleloʻia me kaʻoiaʻiʻoʻole, hikiʻole ke hoʻoluʻolu i ke kāne mare me ka wahine mare. Mea nui: e ho'āʻo e heluhelu i ka pepa, ae aʻo ma ka naʻau!
ʻO ka hōʻoluʻoluʻana mai nā mākua mai
ʻO ka hoʻonaniʻana i nā mākua i ka male mare e kālepa mau ana i nā mea a pau. E kani a pili. He manawa kūʻokoʻa ko Mom a me koʻu makuakāne e haʻi aku i kā lākou mau keiki no ko lākou aloha a hāʻawi i nā hua'ōlelo kaʻawale.
***
E nā pokii aloha, ke makemake nei mākou iā'ānō,
ʻO ka pilikia a me kaʻinoʻinoʻaʻoleʻike iāʻoe.
E hele ma ke alanui - e kipaku koke iā lākou,
Pono, hauʻoli a loaʻa ka hauʻoli me ke aloha iāʻoe i nā manawa a pau!
A i ka manawa e lilo ai ia i mea paʻakikī, a laila ua hoʻokūkūʻia kekahi i kekahi,
Mai hele i ka waimaka, mai kānalua i nā maka,
A no ka mea, makemake mākou i mau keiki hou mai iāʻoe,
ʻAe, noho hauʻoliʻoe me ka lōʻihi.
***
E ke kaikamahine a me ke keiki. I kēia lā i kou mau maka,ʻike mākou i ka hauʻoli a me ka makaʻala pauʻole. No laila, e hoʻonele wale aku kēia poʻe i mua o koʻoukou mau maka, aʻo koʻoukou hauʻoli e lilo loa i meaʻole. Ma nā mea a pau, heʻanoʻoluʻoluʻoe a he nani hoʻi i kāu hōʻano hou, akāʻaʻole i weheweheʻia, akā,ʻoi nō keʻano o ke ola. E aʻoʻoe e aloha!
Hiki ke hoʻohauʻoli i ka hauʻoli, eʻoliʻoli nā malihini a me nā'ōpio.
***
Ke haʻaheo wau no kaʻu keiki:
He kaikamahine kaʻu!
Pehea e hikiʻole ai iaʻu ke makemake
ʻO kēlāʻano nani!
Ināʻoe e kāhea i kou makuahine,
E pani wau i kou makuahine.
Ua moeʻuhane wau i kuʻu kaikamahine,
I mea wau he hoaaloha.
ʻAʻole mākou e māhele i ke keiki:
Aloha mākou iā ia.
Heʻoiaʻiʻo,ʻaʻoleʻo ia he loka,
No laila, e hana i ka manawa like.
Popoina wau no koʻu makuahōnōwai wahine,
Aole au e inu i kou koko;
E hoʻomanaʻo hou wau i koʻu'ōpiopio,
Pehea wau i makaʻu ai i koʻu makuahōnōwai.
Inā kūpono kaʻu'ōlelo aʻo,
Mākaukau wau e kaʻana.
Akā, aia nā'ōlelo a pau ma waho oʻu.
ʻO wau koʻu makuahōnōwai wahine,ʻaʻole wau he luna kānāwai.
Inā noho mālieʻoe,
ʻO wai ka meaʻoliʻoli?
Makemakeʻoe e ola aloha,
Pēlā e ulu ai koʻohana.
***
Hoʻokahi aʻu kaikamahine,
A ua noho wau me kaʻu keiki.
ʻO ke kaikamahine a kāna kāne
Ua waiwai au i kaʻu keiki.
Ināʻo wau kou makuahine,
Kāheaʻoe i kou makuahine.
Aia ka makuahōnōwai wahine i kahi anokun,
A me aʻuʻaʻoleʻoe e nalowale.
ʻAʻole au makemake e hoʻopilikia iāʻoe,
No laila, e hāʻule wale wau no ka ti.
A e hanau auanei oe i keiki
ʻO ia iho me ke kakaka e holo.
Ma waena oʻoukou, e noho maluhia,
E kōkua iaʻu inā makemake wau.
Akā e hoʻomanaʻo mau loa:
He kanaka kūʻokoʻa wau.
Ua moeʻuhane wau i ka hāʻawiʻana i kaʻu kaikamahine
ʻO kahi wale nō kaikoʻeke maikaʻi ka maikaʻi,
E hele wau e hele noʻu iho,
I ka'ōpiopio e hopu.
***
Pono pono ka'ōlelo e pili ana i nā makemake o ke kaikuahine i kona kaikuaʻana a ma keʻano'ākau. Ma ke ola maʻamau, hikiʻole iā mākou ke haʻi aku i ko mākou mau kaikunāne i kā mākou makemake iā lākou,ʻo ka mareʻana he manawa kūpono nui.
***
ʻO kuʻu kaikaina a me kuʻu hoaaloha maikaʻi loa,
Aʻo ke kupuna kāne no ke keiki a ka nani,
ʻO ka lehulehu o nā malihini ma ka pāʻina male,
ʻO kēia lā kāu lā nui loa!
ʻAʻole e pau ka hōʻoluʻolu,
Akā, makemake wau e'ōlelo nui aku:
Mai hoʻopoina i ka makuahine, ka makuakāne,
He aha ka mea i ola ai ke ala!
***
Ke ala mai nei ka honua mai ka hau mai,
ʻO nā puʻu e like me ka wai puna.
ʻOʻoe, e ka hoahānau, ua liloʻoe i kāne i kēia lā,
ʻO wau, ua kapa wau iaʻu he mea hoʻoponopono i kēia manawa.
ʻO ka hauʻoli he manu kupua o paradaiso
Noho i loko o kāu hui i mau makahiki he nui,
Aʻo ke aloha i kaʻuhane he mea maʻa mau wale nō ia,
Mālama i ka hoʻohikiʻana o ka male!
A laila, e hoʻohuli i kēia manu
He moa keʻokeʻo e lele ana i ka lani,
A i kona hoʻiʻana i ka honua,
Iāʻoe e hāʻawi mai ai ka Haku i ke keiki kao!
E ke kaikamahine o ka hauʻoli,ʻo kēia keʻokeʻo keʻokeʻo,
A iāʻoe he pūnana kūpono,
ʻO kou malu o ka naʻau,ʻaʻole ia e maʻule,
ʻEhia mau makahiki mai kēia manawa i halaʻole!
***
Nā manaʻo maikaʻi loa no kaʻaʻaiʻana
ʻO ka mea hōʻike a me ka hōʻike ka mea kōkua nui i ka luna kahu. Pono nā mea e makemake ai e hoʻomālamalama a me ke kauʻana. ʻAʻole pono e heluhelu i ka poetry, pono nō hoʻi ka'ōlelo. Hiki i ka Milo ke nānā aku i ka moʻolelo pilikino mai ke ola o ke kāne mare a me ka wahine mare, hiki ke hoʻonuiʻia me kahi kiʻi mai nā kiʻi.
***
E ka hoaaloha! Nui mākou mau makahiki:
Ke hoʻomanaʻo neiʻoe i kā mākou hui mai ke kula kiʻekiʻe?
I kēia lā he wahine naniʻoe.
ʻO wau noʻoe, e manaʻoʻiʻo mai iaʻu, hauʻoli loa!
Alohaʻoe i kēia lā, nani wale ka maka o kou mau maka!
Leʻaleʻa kaʻuhane, a mai ka hauʻoli o ka haʻalulu me kaʻikeʻole!
No laila, eʻoliʻoli, e mālama pono kekahi i kekahi,
E piha nā keiki i ka hale piha!
Ke manaʻo nei au, e hālāwai ana mākou (ināʻoe e kono iā mākou e kipa)
Ma hope o kou mahana wela a me ka wela!
Keʻano o ka'ōlelo hōʻike:
Ke hoʻomanaʻo neiʻoe, e ke hoaaloha, peheaʻoe i pāʻani ai ma ke kahua?
Akā,ʻaʻole mākou i kaumaha i ka hoʻopaʻi iā mākou.
Makemake wau i kaʻu hoa ma nā pāʻani!
Akā, i kēia pōʻino, iaʻu i ka hauʻoli!
Ke nānā nei au i kou mau maka hauʻoli,
ʻElua koʻu manawa e hauʻoli ai iaʻu!
A ma kou hanohano ua mākaukau wau eʻoliʻoli,
E hoʻonui wau i ke aniani i mau manawa i kēia lā!
E noho like, e mālama i nā manaʻo,
E kala koke inā loaʻa kekahi mea.
ʻO ka mālamaʻana i kaʻohana,ʻaʻohe maʻalahi maʻalahi,
No kēia, ponoʻoe e mare!
***
Ua like wau me ka kahu pule a me kaʻoihana o kaʻekalesia,
ʻO kaʻu kuleana, hōʻike kūpaʻa,
E kauʻia ka ukana kaumaha ma luna o kona poʻohiwi,
Akā, ua like wau e like me aʻu i loko o ka meaʻai.
Nā kēmu, nā aniani - Ke kū nei au,
He mea hoʻowahāwahā i ka maleʻana,ʻaʻole ia he hilahila,
ʻO ke kaikamahine, makemake wau i ka wahine mare,
No laila, e pua koke ana koʻohana.
ʻO kēiaʻahaʻana,ʻo ka mea mua wale nō, kahi pākahi liʻiliʻi,
E kiola ia iāʻoe i kahiʻohana, ola nui.
***
ʻO ke aloha i ka poʻe hou ma ka maleʻana
ʻO ka hoʻonaniʻia mua hāʻawiʻia kahi manawa no ka leleʻana o ka hiʻona. Hiki iā ia ke makemake iki i keʻano o nā mīkini hōʻailona Iapana a iʻole ka hōʻaleʻa pilale, kahi hana hou o kahi mele a me nā hopena. Hiki i nā hoaaloha o ke kāne hou ke hoʻokani i ka hula a mele i kahi mele oli.
***
Makemake mākou e makemake iāʻoe:
Maiʻelemakuleʻoe, mai haʻalele i ka naʻau,
No kaʻaiʻana i ka hoʻohaʻahaʻa, e hiamoe maikaʻi
Mai hoʻopoina i kou mau hoaaloha!
A he makemake hou.
ʻO ia ma ka papa pāʻina
Lauʻaka,ʻoluʻolu, haʻakeʻa, nā mele
ʻAʻole i haʻalele i kou home !!
***
ʻO ka hoʻoholoʻana i kaʻohana.
Auhea! He kanaka makuaʻoe!
No ka neʻeʻana o ka holomua
Ano, ua nalowale oe no ka wa pau ole.
Ua paʻi paha mākou iā mākou iho,
Mai waiho i nā lau lau i ka ti,
ʻAʻoleʻoe eʻike i kou kaumaha
A i hōʻeha paha i ka hopena.
He hoahānau ponoʻoe no kāua!
A ke manaolana nei mākou,
ʻOiai, ma ka mareʻana,
Mai'ōleloʻoe i nā'ōleloʻoluʻolu e pili ana iā mākou.
A iāʻoe, e kali ana i kahi ola lōʻihi,
Pōmaikaʻi, e like me ka pūnāwai,
Me ka ho'ōhoʻana a pau me kaʻoliʻoli nui.
A e hoʻokahe ana i ke aniani i lalo!