Ke heluheluʻia ka'ōlelo hōʻailona haʻihaʻi ma ka manawa e kamaʻilio ai, e hoʻomaka mākou e kamaʻilio me nā hana o ko mākou poʻo. No laila,ʻo nā hana maʻamau o ke poʻo, ka mea i hāʻawi pinepine i ka manaʻo o kekahi kanaka i kahi kūlana, he'ōlelo hoʻokūkū a me ke kīpili maikaʻiʻole mai kekahiʻaoʻao ai kekahiʻaoʻao. ʻO kaʻaneʻane manawa e hoʻouluulu i ke poʻo a ma wahoʻo iaʻo "ioe," aʻo kona neʻeʻana mai kēlāʻaoʻao ai kekahiʻaoʻao e hōʻike nei i ka kū'ēʻole a iʻole kākā'ōlelo "no." ʻO kēiaʻano o ka hōʻikeʻana i kā mākouʻaeʻana a hōʻole paha, maopopo iā mākou ka waiwai, i ko mākou mau kamaliʻi.
Ma ke ala, ua hoʻomanaʻo pinepine pahaʻoe i ka mea e kamaʻilio ana iāʻoe i ka manawa e kamaʻilio ai meʻoe, e hōʻike i kānaʻaelike'ōlelo, akā i loko o kona puʻuwai,ʻo ia ke kū'ē i kekahi o kāna mau'ōlelo. He mea maʻalahi ke nānā. Ponoʻoe e hoʻolohe i ka'ōlelo a kekahi kanaka i ka "yes" a ma kēia manawa me keʻano kānalua, hoʻonuli i kona poʻo i kahi liʻiliʻi, me he mea lā e hōʻole ana i nā mea a pau i luna. ʻOiai inā kani ka leo, e hōʻike ana kēia'ōlelo hōʻailona no ka manaʻoʻole o ke kanaka e pili ana i ke kūlana. No laila,ʻaʻole ponoʻoe e noʻonoʻo i ka mea i'ōleloʻia, aʻo ka hopena maikaʻi loa, ināʻoe e hoʻomaopopo i ka nīnau.
Ma keʻano maʻamau, iʻike i ka hoʻolimalima iāʻoe me ka hoihoi, e noʻonoʻo i keʻano e paʻa ai kona poʻo - pololei aʻole e huki. I ka hihia mua, ua hōʻike ka mea haʻalulu i kou hoa pāʻani loa e piliʻole iāʻoe a i kēia hālāwai paha, ke kūkā. ʻO ke poʻo ke hana maʻaʻole i kēlāʻano, aia wale nō nā'ōpili liʻiliʻi i hanaʻia i kēlā manawa kēia manawa. Me kēiaʻano, hoʻohana pinepineʻia i kahi kūlana, ke kākoʻoʻia ke kanaka ma kekahi lima. Inā hoʻoiho ka meaʻokoʻa i kona poʻo ma kahi hema i ka hema, kuhikuhi pololei ia i kona makemake nui. Inā makemake pinepineʻoe i kaʻike i ka lehulehu ma mua o kahi poʻe hālāwai nui, e hoʻolohe i kaʻikeʻia o ka hana i waena o ka poʻe hoʻolohe. Ma kēiaʻano e hiki ai iāʻoe ke hoʻoholo i ka nui o kou hoʻoloheʻana, a he mea maikaʻi hoʻi kāuʻelele i ka loheʻana o ka mea nāna i lawe.
Ma ke ala,ʻo ka meaʻoiaʻiʻo maoli nō, me ke kōkuaʻana o ke poʻo hoʻopiʻi, e hōʻike pinepine nā kaikamāhine i ko lākou makemake i ke kanaka i makemake lākou. No laila hiki iāʻoe ke'ōlelo palekana me ka'ōleloʻoleʻaʻohe pono e kūleʻale, pahele a kamaʻilio nui i mua o ke kanaka maikaʻi. Ponoʻoe eʻoki i kou poʻo ma kahi liʻiliʻi aʻike ke kanaka i kāu mea makemake.
I ka hihia inā hoʻopuka pololei lākou iāʻoe, ua'ōleloʻia e kāohi i kou poʻo i kaʻaoʻao a mai kēlā manawa aku kēia manawa e hāneʻe i ia - no laila hiki iāʻoe ke hoʻolele i ka mea hihia ma kahiʻano maikaʻi a hōʻike iā ia e pili anaʻoe i ke kumuhana āu e kūkākūkā nei.
Akā ināʻo ka mea āu e kamaʻilio nei, ua hoʻohaʻahaʻaʻia ke poʻo -ʻo ia ka hōʻailona mua e pono aiʻoe e hoʻololi koke i ka papa o ke kamaʻilioʻana. ʻAʻole ponoʻole kou hoa paio a hōʻeha paha i kekahi mea me kona mau manaʻo, hoʻokomo iā ia i kahi kūlana maikaʻi.
ʻO keʻanoʻoihana kaulana loa, he hana ia me nā lima i waihoʻia ma hope o ke poʻo. Ke'ōlelo nei kēia hana hilahilaʻole i mua oʻoe he kanaka hilinaʻi nui loa nona ka mea nui ma luna o nā mea'ē aʻe. Akā ināʻo kekahi e kiola i kona wāwae i ka wāwae i keʻano o ka helu "4",ʻikeʻoe,ʻaʻole hiki ke lawe waleʻia kēia kanaka "me nā lima limaʻole". ʻO kāna manaʻo nuiʻo ia ka hoʻopaʻapaʻa ma kekahi kumuhana.
A e noʻonoʻo e haʻi i kekahi mau'ōlelo e pili ana i nā hana i ka wā e launa pū ai, kahi e paʻa ai nā lima. Ma ke ala, e like me keʻano o nā pāpā, e hiki nō i kekahi ke hoʻomaopopo i ka pono o ka mea meʻoe. Inā'ōlelo kekahi kanaka i kaʻoiaʻiʻo,ʻo ia mau manawaʻo ia ke kīnā a wehe paha i kona mau lima i ka mea hakakā. Inā loaʻa kekahi mea e peʻe, e ho'āʻoʻo ia ma nāʻano a pau e hūnā i kona mau lima i loko o kāna mauʻeke, ma hope o kona kua.
No laila, e nānā i nā hana maʻamau me kāu lima aʻike i keʻano o ka manaʻo. Nā lima e pā i ka maka. ʻO ka hapanui o kēia ka hōʻikeʻanaʻaʻole he kanaka kūpono iāʻoe. Inā hāpai kekahi i kona mau lima, a laila,ʻo iaʻano hōʻike e hōʻike ana i keʻano o ia mea e hōʻike mai ai i ka mea maikaʻi ma kēiaʻano. Inā ua waiho nā lima i hope o ke kua,ʻo kēia ma ka mua, ke'ōlelo nei no kaʻike nuiʻana o ke kanaka i kona kino. Akā, i ka manawa e kau ai nā lima ma hope o ko lākou kua a hoʻopaʻa iā lākou iho i ka laka,'ōleloʻia ua huhū loa ke kanaka a ho'āʻo i nā ala a pau e hoʻomaha ai. Hiki, inā holo kekahi lima ma kona umauma, e hōʻike anaʻaʻoleʻo ia eʻae me ka'ōlelo, ināʻaʻoleʻo ia e hōʻike i nā hua'ōlelo. Ma kēia kūlana, e ho'āʻoʻoe eʻike i ke kumu o kēia hana a neʻe i ka mea pili i kahiʻoi aku o ka hāmama. ʻO kaʻaoʻao maʻalahi a me ka maikaʻi loa e wehe ai ke kanaka i ka lima ināʻoe e hāʻawi iā ia i kekahi mea (pen, pepa) ma kona mau lima.
A i kēia mau hua'ōlelo e pili ana i nā wāwae, he mea nui i ka hōʻikeʻana i keʻano o loko o ke kanaka. No laila, hele i nā wāwae, e like me keʻano me nā lima, e'ōlelo i ka mea kū'ē i kekahi kanaka aiʻole e pale i kona manaʻo ma kēia kūkā.
Inā noho ka mea noho, me ka hehi wāwae i ka wāwae, ua paʻa pū i nā lima, e hoʻomanaʻo, i mua oʻoe ke kanaka i paʻakikī i kekahi mea e pale aku. He kanaka paʻakikī aʻino ia. No ke kamaʻilioʻana me ia makemakeʻoe i kahi alakaʻi kūikawā.
Inā kamaʻilioʻoe e kū ana, e hoʻolohe i ke kūlana o nā wāwae o ka mea'ē aʻe, a iʻole, pehea e hoʻolālāʻia ai. Inā lākou e hoʻolimalimaʻia ma nā'ākau'ākau iāʻoe, eʻikeʻoe he mea nui kēia iāʻoe a ke kākoʻo i kekahi o kou mau manaʻo.
No laila ua nānā mākou i nā mea maʻamau i kaʻike. E hoʻomanaʻo i kaʻike ponoʻana i ka'ōlelo o ke kino, hiki iāʻoe keʻoluʻolu me ke kūkākūkā a me ka maopopo e maopopo iāʻoe.